Leave this site now

Sefydlu arferion iach yn syth


Gareth Hughes

Gareth Hughes yw Arweinydd Clinigol Student Space ac mae'n seicotherapydd, ymchwilydd ac awdur ar lesiant myfyrwyr, gan gynnwys y llyfr Be Well, Learn Well.

Mae llawer o fyfyrwyr yn cyrraedd y brifysgol gyda'r bwriad o fabwysiadu arferion iach yn ddiweddarach yn y tymor pan fydd y cyffro cychwynnol o gymdeithasu ac ymgartrefu wedi tawelu. Ond mae ymchwil yn dangos bod y ffordd yr ydych yn ymddwyn yn ystod y chwe wythnos gyntaf yn tueddu i barhau tra byddwch yn y brifysgol.

Mae llawer o fyfyrwyr yn cyrraedd y brifysgol gyda'r bwriad o fabwysiadu arferion iach yn ddiweddarach yn y tymor pan fydd y cyffro cychwynnol o gymdeithasu ac ymgartrefu wedi tawelu. Ond mae ymchwil yn dangos bod y ffordd yr ydych yn ymddwyn yn ystod y chwe wythnos gyntaf yn tueddu i barhau tra byddwch yn y brifysgol.

Mae’n ddealladwy fod cymaint o fyfyrwyr yn dewis peidio canolbwyntio ar arferion iach yn ystod wythnosau cyntaf y tymor. Gall fod yn hawdd addo i chi'ch hun y byddwch yn cysgu'n well, yn bwyta'n iachach, yn gwneud mwy o ymarfer corff ac yn astudio ar gyfer eich cwrs ar ôl i chi wneud ffrindiau, dod i adnabod y brifysgol a chael ychydig o hwyl. Yn anffodus, nid dyna sut mae pobl yn gweithio mewn gwirionedd.

Mae bodau dynol yn greaduriaid sy'n hoffi'r un drefn. Unwaith y byddwn wedi sefydlu patrwm a threfn arferol, mae'n anoddach gosod patrwm newydd. Mae cymaint o'r hyn a wnawn yn digwydd yn ddiarwybod i ni. Mae ein corff a'n hymennydd yn addasu i'n hamgylchedd a'n harferion, felly gallwn lithro i ymddygiad arferol heb feddwl am y peth hyd yn oed. Felly gallwch ganfod eich hun yn bwyta mwy, yn aros i fyny'n hwyr neu'n yfed mwy nag yr oeddech wedi'i gynllunio, a chithau heb fwriadu gwneud unrhyw un o'r pethau hynny mewn gwirionedd. Yn syml, bydd hyn yn digwydd am mai dyma'r hyn yr ydych wedi bod yn ei wneud o'r blaen a'ch bod yn dilyn yr hen arferion hyn heb sylwi.

Gall hyn fod yn ddefnyddiol iawn os yw eich ymddygiad yn iach. Os ydych yn gwneud ymarfer corff yr un amser bob dydd neu wedi arfer mynd i'r gwely ar amser da, yna byddwch yn parhau i wneud hyn hefyd heb lawer o ymdrech.

Mae newid arferion yn anodd gan fod grym ein hewyllys yn wan. Ond mae yna bethau y gallwch eu gwneud i dwyllo'r drefn – mae sefydlu arferion iach cyn gynted ag y byddwch yn cyrraedd y brifysgol yn un ffordd o sicrhau y gallwch gynnal eich llesiant. Mae hyn yn wir am fod newidiadau mawr yn ein bywydau yn creu'r hyn a elwir yn bwynt ailosod. Mae cymaint yn newydd fel nad oes gan eich ymennydd batrwm ar gyfer y profiad hwn eto. Mae hyn yn golygu, os byddwch chi'n sefydlu trefn iach, bydd eich ymennydd yn ei gysylltu â'r profiad hwn a bydd y drefn yn dod yn arfer.

Rydych chi'n sownd yn yr hen system honno lle rydych chi'n gadael eich dillad i bentyrru yn y fasged neu'n mynd drwy'r wythnos heb wneud yr un ymarfer corff. Mae sefydlu arferion newydd yn anodd, ac mae torri hen arferion yn anoddach fyth.

Mae yna nifer o strategaethau eraill a all eich helpu i sefydlu arferion da.

Cynlluniwch ymlaen llaw

Mae cael syniad bras eich bod am fod yn iachach yn beth da ond yn llai tebygol o arwain at newid gwirioneddol. Os oes gennych gynllun clir o'r hyn rydych chi'n mynd i'w wneud a sut rydych chi'n mynd i'w wneud, rydych yn llawer mwy tebygol o weithredu ar eich cynlluniau.

Gwnewch bethau’n hawdd

Mae eich amgylchedd yn chwarae rhan enfawr yn eich ymddygiad. Felly defnyddiwch eich amgylchedd i'ch helpu. Er enghraifft, os ydych chi eisiau bwyta'n iach, prynwch fwyd iach a pheidiwch â chadw bwyd afiach gartref. Po fwyaf o ymdrech y mae'n rhaid i chi ei gwneud i gael mynediad at fwyd afiach, y lleiaf tebygol ydych chi i'w fwyta. Mae'r un peth yn wir am wneud eich gwely yn amgylchedd dda ar gyfer cysgu ynddo neu wneud offer ymarfer corff yn wirioneddol hygyrch.

Dewch o hyd i bartner

Mae'n llawer haws gosod a chynnal ymddygiad iach os nad ydych chi'n ei wneud ar eich pen eich hun.

Adeiladu rhwydwaith yn y brifysgol

Gweithredwch ar unwaith

Dechreuwch yn yr un modd ag yr ydych am barhau – gallwch ddod o hyd i fwy o wybodaeth am sut i gynnal eich llesiant trwy ymddygiad iach ar ein gwefan.

Arferion iach i helpu eich iechyd meddwl

Adolygwyd ddiwethaf: Hydref 2023