Mae gan eich corff ‘prif gloc’ sydd wedi'i leoli yn y celloedd yng nghefn eich llygaid. Pryd bynnag y mae golau’n cyrraedd y celloedd hyn, mae'n anfon negeseuon o amgylch eich corff i helpu i reoleiddio:
- Cwsg
- Hwyliau
- Hormonau
- Y system imiwnedd
- Tymheredd y corff
- Pwysedd gwaed
- A llawer o swyddogaethau corfforol eraill
Mae hefyd yn dylanwadu ar yr adegau rydych chi'n teimlo'n flinedig a phan nad ydych chi. Gelwir hyn yn rhythm beunyddiol ac mae'n ailadrodd tua bob 24 awr. Pan nad yw wedi’i niweidio, mae'n parhau i weithio yn llygaid pobl sy'n gwbl ddall gan eu galluogi i ddilyn cylchred deffro/cysgu naturiol. Mae faint o olau rydych chi’n ei gael yn hanfodol i gynnal rhythm beunyddiol arferol.
Golau'r haul yn erbyn ffynonellau golau eraill
Mae'r math o olau sydd ei angen arnoch er mwyn gweld yn wahanol iawn i'r math o olau sy'n rheoli eich rhythm beunyddiol. Ni all y goleuadau sydd gennych yn eich tŷ, yr ystafell ddosbarth neu’r swyddfa gystadlu â'r haul. Hyd yn oed pan fo'r tywydd yn ddrwg, mae lefel y golau yn yr awyr agored 100 gwaith yn uwch nag y mae y tu mewn.
Mae tarfu ar y rhythm beunyddiol oherwydd diffyg golau'r haul a gor-amlygiad i ffynonellau golau artiffisial, yn enwedig dyfeisiau sgrin, yn gysylltiedig â chwsg gwael, iselder, gorbryder a dibyniaeth yn ogystal â salwch corfforol.
Sut mae golau'r haul yn helpu?
Cwsg
Mae dod i gysylltiad â mwy o olau dydd yn y bore yn helpu i gynnal cydamseriad cloc eich corff â'r diwrnod 24 awr sydd, yn ei dro, yn eich helpu i deimlo'n gysglyd yn y nos ac yn fwy effro yn ystod y dydd.
Po fwyaf llachar yw eich cysylltiad â golau dydd, y mwyaf o felatonin rydych chi'n ei gynhyrchu yn y nos. Bydd mwy o felatonin yn lleihau faint o amser y mae'n ei gymryd i chi syrthio i gysgu ac yn arwain at gwsg dyfnach, llai aflonydd.
Hwyliau
Gall golau haul godi hwyliau, cynyddu cymhelliant, helpu gydag iselder a gorbryder ac atal Anhwylder Affeithiol Tymhorol. Dangoswyd bod argaeledd golau haul yn cael mwy o effaith ar hwyliau na glaw, tymheredd neu unrhyw ffactor amgylcheddol arall.
Fitamin D
Golau'r haul yw prif ffynhonnell maetholyn a elwir yn fitamin D sy'n hybu twf esgyrn, yn lleihau llid, yn cryfhau'ch system imiwnedd ac yn gwella gweithrediad gwybyddol. Er y gall eistedd o dan do ger ffenestr heulog helpu i ailosod cloc eich corff, nid yw'n eich helpu i gynhyrchu fitamin D gan na all y pelydrau uwchfioled B sydd eu hangen fynd trwy wydr.
Pwysedd gwaed is
Pan fyddwch chi'n amlygu'ch croen i olau'r haul, mae eich corff yn rhyddhau nitrig ocsid i'ch gwaed. Mae hyn yn helpu i ostwng pwysedd gwaed a gwella iechyd y galon.
Perfformiad academaidd
Gall cysylltiad â golau'r haul wella cymhelliant a dysgu a chynyddu perfformiad gwybyddol ac amseroedd ymateb. Canfuodd astudiaeth a gynhaliwyd yn 2017 bod myfyrwyr sy'n cael mwy o olau'r haul yn perfformio'n well mewn asesiadau.
Awgrymiadau i gael mwy o olau haul
Y newyddion da yw bod ychydig o olau haul yn mynd yn bell: yn aml mae 20–30 munud yn ddigon. Gall cynnydd bach yn eich amlygiad wella eich cwsg yn ogystal â'ch iechyd meddwl a chorfforol.
Dylai’r amser rydych chi’n dod i gysylltiad â golau’r haul ddibynnu ar ba mor sensitif yw eich croen i olau'r haul. Cofiwch fod yn ofalus wrth ddod i gysylltiad â golau'r haul a defnyddio ymddygiadau amddiffyn rhag yr haul fel rhoi eli haul ar eich croen.
Dilynwch yr awgrymiadau hyn i gael mwy o olau haul yn eich trefn arferol:
- Gosodwch amser deffro rheolaidd ac agorwch eich llenni neu'ch bleindiau cyn gynted ag y byddwch yn codi
- Ceisiwch wneud ymarfer corff y tu allan bob dydd, hyd yn oed os mai dim ond mynd am dro yw hynny
- Ceisiwch fynd allan cymaint â phosib
- Os yn bosibl, eisteddwch yn agos at ffenestr. Gall hyd yn oed pellteroedd bach gael effaith ddramatig ar lefelau golau
- Ystyriwch ddefnyddio goleuadau pylu gyda'r nos os ydynt ar gael i chi
- Ceisiwch beidio â defnyddio unrhyw ddyfeisiau sgrin am o leiaf awr cyn amser gwely. Mae hyn yn cynnwys ffonau, iPads, gliniaduron, cyfrifiaduron personol, Kindles a setiau teledu. Ceisiwch leihau eich amlygiad i'r dyfeisiau hyn gyda'r nos
- Os gallwch chi, defnyddiwch fleindiau neu lenni tywyllu
- Gwrandewch ar eich corff ac ewch i'r gwely pan fyddwch chi'n dechrau teimlo'n gysglyd.
